Przedmioty łączą nas z przeszłością. Są jak chciane i niechciane wspomnienia. W tym przypadku jest jednak inaczej. Tym czymś jest szafa. Niemy bohater tej historii. Dwudrzwiowa, prawdopodobnie z początku lat dwudziestych 20.wieku.
Gleiwitz
Dwie dziecięce fotografie
Temat mnie fascynuje wówczas, gdy niemal nic o nim nie wiem… Diane Arbus No właśnie. To jest taka sytuacja. Patrzę na te dwa zdjęcia i nic nie wiem. To znaczy wiem bardzo niewiele. Irytująco mało. Portrety dziecięce w jakiś oczywisty sposób narzucają się naszej wyobraźni w czasie, gdy Boże Narodzenie i betlejki, i wzruszenie, i przypomniana świadomość cudu narodzin… Patrzę więc na te dwa posiadane zdjęcia z gliwickich atelier i wiem, że to jest dokładnie odwrotna sytuacja […]
Gliwice gestern
Było gorąco. Cześć ludzi wciąż żyła nadzieją. Część już wiedziała. Gleiwitz tuż przed wybuchem wojny.
Ulica Horsta Bienka
Spacer. Subiektywny. Selektywny. Sekwencja obrazów
Poszukiwanie
Poszukuję Horsta Bienka. Takie zadanie literacko-dziennikarskie. Próbuję zrozumieć, współodczuć co znaczy wyjechać. Zamknąć za sobą drzwi i jak on, nie odwrócić się na moment, gdy za plecami krajobraz dzieciństwa. Gdy po każdym deszczu policzone kałuże w parku, a w nozdrzach wciąż ten sam zły – dobry zapach z pobliskiej koksowni. Upał nie pomaga. Bienek nie wyjeżdżał przecież w palące gorącem lato, lecz wczesnojesiennym październikiem. Wyjazd, by być nieobecnym i nie powracać przez ponad 40 lat. Powracać? Z czego […]
Haute Silésie czyli jak francuscy żołnierze kartki ze Śląska pisali…
Zamiast wstępu Odnaleźć je można na kartkach pocztowych z początku dwudziestolecia międzywojennego. Zwykle nie przykuwają uwagi filokartystów. Czasami zainteresują historyków, choć i to nie zdarza się zbyt często. Listy żołnierzy francuskich… na kartach pocztowych
Krzanowice – Kranowitz. Opis miejsca, gdy wiosna już jest
Prawdę mówiąc sięgając po Dzienniki księdza Pawlara (prace nad wydawniczą wersją trwają), nie wiedziałem, jak dalece temat ten wniknie w moje życie. Życie tutaj w Opawie. Gdybym robił to mieszkając w Polsce, dojazd do Bieńkowic, czy Krzanowic (Kranowitz, miejscowość ma dwujęzyczny opis nazwy i dzisiaj), byłby niemal całodzienną wyprawą. A tymczasem dojazd z Opawy do obu tych miejsc zajmuje mi 30 minut? Ostatni taki wypad miał miejsce w tym tygodniu. Zrobiłem kilkanaście zdjęć. Czasami […]
Dworzec. Przed zmianą
To wyjątkowego miejsce. Dla mnie też. Dla tych, co odjeżdżali stąd w styczniu 1945 roku pullmanowskimi składami i dla tych, którzy stawiali swoje niepewne, pierwsze kroki, wysiadając z bydlęcych wagonów w 1945 roku. Widzę fragment kroniki filmowej. Wyczarowane obecnością kamery uśmiechy na twarzach umęczonych podróżą. Ludzi niepewnych tego, co będzie. Idą, a za nimi majestatyczny dworzec. Wówczas piękny, choć niemiecki i „odzyskany”… Miejsce zderzenia tego co było, z tym co będzie (choć […]
Świadkowie. Losy gliwickich Żydów (3)
Świadek – doktor medycyny Artur Blumenfeld Artur Blumenfeld urodził się 4 stycznia 1870 r. w Gliwicach. Ojciec – Jakób. Matka – Henrieta Skucz. Doktor Blumenfeld był znanym gliwickim lekarzem, podobnie jak inni Żydzi gliwiccy w jego ocaleniu pomogło mu zakwalifikowanie przez nazistów do grupy Mischlinge. W gliwickim muzeum znajduje się jego portret autorstwa Eugena Spiro z 1919 roku. W okresie zakazu wykonywania zawodu lekarza, był uprawniony […]
Świadkowie. Losy śląskich Żydów (2)
Zeznania Ericha Schlesingera Erich, (Benjamin), Schlesinger ur. 12 listopada 1885 roku w Oleśnie. Syn Zygfryda Szlamy i Flory Rechnitz. Do 1938 roku był adwokatem i notariuszem. Mieszkał w Gliwicach do 1947 roku.