Otwarty dzień zabytków zdarza się i tutaj raz do roku. Jest częścią Europejskich Dni Dziedzictwa i w mieście takim jak Berlin oznacza bardzo często szansę na poznanie miejsc niezwykłych, z rzadka udostępnianych lub po prostu nieznanych szerszej publiczności.

Na początek krótki rys topograficzny Berlina i miejsca gdzie się znalazłem. Jestem w dzielnicy Charlottenburg – Nord. To niezbyt dobry adres zarówno wtedy, gdy projektował tu domy wielorodzinne Hans Scharoun, jak dzisiaj, gdy lokalizacja ta wciąż zdradza gorszy status społeczny jego mieszkańców.

W pierwszym odruchu chciałem napisać, że znalazłem się na jednym z wielu typowych i tutaj  blokowisk, ale byłby to opis nieprecyzyjny, naganny i z pewnością odbierający wartość dziełu Scharouna. Nie są to bowiem wzniesione w wielkiej płycie osiedla, jakie znamy z NRD, a  dziś stoją puste i są masowo opuszczane przez swoich mieszkańców (wiele z nich dzisiaj „za chwilę” przyjmie emigrantów z Syrii i Bliskiego Wschodu). Miejsca takie znamy zresztą wszyscy. Upstrzone są nimi pejzaże miast powojennej Polski, dawnej Czechosłowacji i krajów byłego bloku Wschodniego. Swoje doświadczenie mają też w tym zakresie mieszkańcy anonimowych przedmieść we Francji, czy w Wielkiej Brytanii. „Maszyny do mieszkania”, by odwołać się do innego wielkiego klasyka modernizmu Le Corbusiera stały sie niemal w każdym z tych krajów bardziej maszynkami do nocowania niż uszczęśliwiania ludzi, w istocie pogłębiając poczucie anonimowości i  wyobcowanie ich mieszkańców. Jak pamiętacie (lub nie) to właśnie pierwsze  wyburzenie blokowisk  w 1972 roku w St. Louis (USA), Charles Jencks potraktował jako symboliczny początek post-modernizmu i nadziei na nowe i lepsze w architekturze. Nic dziwnego, że skazanie na zagładę wielotysięcznych mrówkowców stało się momentem symbolicznym w historii architektury końca 20. wieku.

Myśli te i podobne dosięgają mnie, gdy stoję przed wejściem do wysokościowca przy ulicy Heilmannring 66A w dzielnicy Böblingen. (Podaję ten adres mając nadzieję, że wytrwałym pomoże w dotarciu do mieszkania Scharouna). Wieżowiec (niem. Wohnhochhaus) Orplid